De kracht van vragen (bij het inspireren van ideeën).

Waarom je meer vragen moet stellen als je wilt innoveren.

DoorRyco Wolbers op02 februari 2018

Leestijd3 minuten

De discussie onderbreken om toch even te vragen “Waarom doen we dit?”, is een goede manier om jezelf onpopulair te maken tijdens een vergadering. Binnen veel organisaties worden er dan ook zelden vragen gesteld over de huidige gang van zaken. En wees eens eerlijk. Hoe vaak sta jijzelf stil bij je dagelijkse werkzaamheden, om eens kritisch te kijken naar wat je nou echt aan het doen bent — en waarom? Terwijl vragen stellen juist enorm krachtig is. Vooral nu, in een constant veranderende wereld, is het misschien wel relevanter dan ooit.

“Why can’t I see the pictures right now?" — ongeduldige 3-jarige dochter van Edwin Land, bedenker van Polaroid.

Denk eens na over de laatste keer dat iemand (van buiten je organisatie) een vraag stelde die alles in een ander perspectief zette? Een vraag krachtig in zijn eenvoud, omdat je er zelf al zolang niet bij had stilgestaan. Een vraag die je doet nadenken over wat de wereld kan zijn, in plaats van wat het is. Oftewel, het startpunt voor succesvolle innovatie.

Als vragen zoveel te bieden heeft, waarom wordt het dan zo vaak ontmoedigd?

Waarom stellen we geen vragen?

Een belangrijke reden is dat vragen stellen als inefficiënt wordt gezien: een stap terug terwijl we juist vooruit willen. Een vraag forceert je namelijk om stil te staan, terwijl we niet kunnen wachten om stappen te ondernemen, om te doen. Ook niet gek, want diezelfde constante verandering waardoor we meer vragen zouden moeten stellen, geeft ons het gevoel dat we vooruit moeten. Er zijn veranderingen die we moeten bijbenen, dan is er geen tijd om stil te staan.

Daarnaast loop je het risico om slecht geïnformeerd over te komen. Of in het geval van sterk hiërarchische organisaties; als iemand die tegen de autoriteit ingaat. Een vraag als “Waarom doen we dit (op deze manier)?” gaat tegen bestaande structuren, processen en systemen in. In dit soort organisaties kan het aanmoedigen van vragen dan ook worden gezien als het afstaan van macht, de controle uit handen geven.

Maar de belangrijkste reden is dat het gewoon makkelijker is om door het leven te gaan zonder overal vragen bij te stellen. Dit doen we onbewust; ons brein zoekt manieren om onze mentale werkdruk en inkomende prikkels te verlagen. Een van die manieren is om het meeste van wat er om ons heen gebeurt gewoon te accepteren. Zonder vragen te stellen. Om zo onze mentale capaciteit te besparen door er niet nog eens bij stil te staan. Dit wordt ingevuld op basis van eerdere ervaringen en kennis. Hierdoor denken we te weten hoe de vork in de steel zit.

Deze autopiloot maakt ons leven een stuk makkelijker. Maar als je wilt veranderen, zul je gewoontes moeten doorbreken. Dit gaat niet gebeuren als je blijft vasthouden aan wat je denkt te weten. Daarom is het tijd om je autopiloot vaker uit te zetten. Alleen dan kun je nieuwe kansen identificeren — voordat je concurrent het doet.

Alles begint met de cruciale vraag.

Veel bedrijven zijn terug te traceren naar een enkele, cruciale vraag. Zoals bijvoorbeeld Polaroid: de uitvinder hiervan kreeg op vakantie, tijdens het maken van een foto, de volgende vraag voorgeschoteld door zijn drie-jarige dochter; “Waarom moeten we wachten op de foto?” Het zijn vragen zoals deze die de huidige realiteit in twijfel trekken en uiteindelijk tot innovatie leiden.

Vooral nu is het moment om conventionele wijsheden uit het raam te gooien. Elke dag is er meer mogelijk. Wat we de ene dag onmogelijk achten of voor waarheid aannemen, blijkt de volgende dag misschien al anders. Dus gun jezelf die ruimte en tijd om vragen te stellen. Je zult verandering niet meer bijbenen, maar de wereld zelf veranderen.

 — Ryco Wolbers, van Op Scherp

Is jouw organisatie ook aan verandering toe? Is het tijd om meer vragen te stellen en zelf het voortouw te nemen. Ik ga graag met je in gesprek over hoe je dit proces het beste kan vormgeven. Je kan contact met mij opnemen via ryco@opscherp.com of 0642899770.