Kies voor creativiteit!

Hoe kom je met echt unieke en creatieve oplossingen?

DoorBram van Houten op05 juni 2017

Leestijd5 minuten

We willen allemaal de eerste keuze zijn voor onze klant: een klant die inmiddels meer van ons verwacht dan ooit tevoren. Wanneer we niet aan deze verwachtingen voldoen maakt hij of zij zonder om te kijken de overstap naar de concurrent. Je ziet misschien al wel de kansen om je klant beter van dienst te zijn, of de gebreken aan de manier waarop je dat nu doet, maar hoe kom je met echt creatieve en unieke oplossingen die passen bij je klant? — en je onderscheiden van de concurrent.

“Alles verdient — op ieder moment — een creatieve benadering.”

Het begint bij jezelf: creativiteit is namelijk een keuze. Wanneer je een probleem voor je neus krijgt, of gevraagd wordt om ergens in mee te denken, kan je twee kanten op: je kan iemand voorzien van feedback — wat lang niet altijd goed uitpakt — of je kan met iemand mee denken en iets toevoegen.

Voorbeeld: Ik heb het met een collega over de zichtbaarheid van ons bedrijf op evenementen. Ik stel voor om iedereen voortaan in een blauwe trui te steken zodat iedereen direct ziet: “Hé, dat is er een van Op Scherp!”. Mijn collega realiseert zich direct dat blauw niet de kleur van ons bedrijf is en kan hier twee dingen mee doen. Hij kan het benoemen, “Ja, maar blauw is helemaal niet onze kleur.”, of hij kan zeggen “Ja gaaf! En wat nou als we ze in het groen doen? Dan is het nog duidelijker.”

Mijn collega kan kiezen tussen het aanwijzen van een zwak punt in mijn idee — benoemen dat blauw minder relevant is — of er in meegaan en voortbouwen op mijn idee. Dat laatste noemen wij een ‘creative spark’. In plaats van kritiek te geven, en elkaar te remmen, spoor je elkaar aan om een nog beter of unieker idee te bedenken. In dat ene moment kan je kiezen voor kritiek of voor creativiteit — een keuze met enorm veel impact op het idee. Het is het verschil tussen het beperkende en remmende “Ja, maar..” en het bevrijdende en energieke “Ja, en..!”.

“De keuze voor creativiteit kan je elke dag maken, in elke situatie.”

Iedere vraag, ieder idee, of ieder probleem binnen je organisatie verdient een creatieve benadering. Het maakt je werk leuker en je komt sneller tot betere oplossingen.

Creatieve sessies organiseren

Terug naar het begin; je hebt een kans gevonden voor je organisatie om op in te spelen, of een probleem om op te lossen. Je wilt hier de tijd voor nemen en samen met een team om over het probleem nadenken. Hoe zorg je dan voor een groot aantal unieke, en vooral creatieve, ideeën? Hieronder lees je wat ik zou doen:

Zorg voor een divers- en multidisciplinair team
Werken in een team waar niet iedereen dezelfde expertise heeft, niet iedereen elkaar kent, of niet iedereen op dezelfde manier denkt is een zegen voor creatief denken. Je inspireert elkaar vrijwel direct door de verschillende perspectieven binnen een team.

Zo zou je ook eens kunnen nadenken over uitdagingen met mensen uit je doelgroep. Het kan enorm inspirerend zijn voor je team om te zien met wat voor soort oplossingen zij komen.

Neem de tijd, maar beperk hem ook
Neem de tijd om na te denken. Je moet in een creatieve-modus zien te komen en dat kost gewoon tijd. (Als je daar eenmaal bent wil je ook niet zo graag meer weg, het is leuk!) Daarnaast heb je tijd nodig om tot die echt creatieve ideeën te komen.

Tijdsdruk zorgt er daarentegen voor dat je concessies en keuzes moet maken. Daarom is het verstandig om de tijd die er is om na te denken wel te beperken. Zo forceer je mensen om sneller te werk te gaan en minder voorzichtig met hun ideeën om te gaan. Je hebt dan geen tijd om verliefd te worden op je eigen idee.

Neem dus de tijd voor het geheel, maar breek het nadenken op in meerdere kleine onderdelen. — Oh en als je lekker lang door gaat; zorg dan voor genoeg pauzes om op te laden. Ga bijvoorbeeld even lekker naar buiten!

Eerst even alleen, daarna pas samen
Geef mensen de tijd om alleen na te denken over het probleem en mogelijke oplossingen voordat je het gaat bespreken. Door direct samen te beginnen beïnvloed je elkaars denken. Zeker binnen teams die niet vaak creatief nadenken wordt er snel ingehaakt op het eerste wat er geopperd word. Het is erg lastig om er dan weer vanaf te sturen.

Zodra mensen alleen hebben nagedacht is het goed om te zorgen voor het versterken van elkaars ideeën. Zoals ik eerder in dit artikel al toelichtte — het voorbeeld met de bedrijfskleding — heb je de keuze om iemand van kritiek te voorzien of op zijn idee verder te bouwen. Vraag jezelf af wat je krachtig vindt aan het idee en gebruik dat. Wat is de kern van het idee? Ga mee in de gedachte en probeer zo verder te komen.

Divergeren & convergeren
Het is belangrijk om een duidelijk verschil te maken tussen het bedenken van zoveel mogelijk diverse ideeën (divergeren) en het filteren van die stapel op ideeën (convergeren).

Een goede manier om te convergeren is om je teamleden eerst zelf hun beste ideeën uit te laten kiezen, bijv. één of twee. Vraag daarna om de uitgekozen ideeën even te presenteren, om vervolgens het hele team — in stilte — te laten stemmen op de beste ideeën. Dit kan door middel van stickers, stempels of post-it’s. Zo kom je zonder al te veel discussie tot de ideeën met de meeste potentie.

Neem plezier serieus!
Creativiteit moet leuk zijn. Ik ben er heilig van overtuigd dat ‘serieus’ nadenken een hele slechte manier is om tot nieuwe ideeën te komen. Je moet er zin in hebben en gemotiveerd zijn om er mee bezig te gaan. Wanneer er ideeën op tafel komen waar om gelachen kan worden, dan heb je het niveau bereikt waar je wilt zijn voor de juiste sfeer. Dan verliezen we de barrières die we ‘normaal’ als ‘volwassen professionals’ zo belangrijk vinden — en die ons eigenlijk alleen maar tegenhouden in onze creativiteit.

 — Bram van Houten, van Op Scherp

Sinds 3 jaar begeleid ik creatieve processen binnen en buiten Op Scherp. De lessen die ik hier weergeef heb ik in die tijd opgedaan in verschillende situaties. Heb je hier aanvullingen op, dan ben ik daar erg benieuwd naar! Wil je binnen je eigen organisatie kiezen voor een creatieve manier om problemen te benaderen neem dan even contact met mij op via bram@opscherp.com. Wij kunnen je helpen met het stellen van de juiste ambitie, kaders, het verzamelen van informatie en het zorgen voor creatieve oplossingen en prototypen.