Checks geven je de context om bij te sturen.

Een goed leider checkt zijn team.

DoorBram van Houten op30 maart 2018
Leestijd4 minuten

Mijn vorige artikel ging over het zorgen voor een gelukkig en gezond team. Daarin vertelde ik over het in de gaten houden van je team, zodat je weet wat ze nodig hebben. Dit aanvoelen vereist veel oefening. Je moet leren hoe elk individu zich gedraagt en wat voor boodschap je daar aan moet hebben. Een goede manier om te beginnen is om gebruik te maken van checks. Checks zijn momenten waarin je jezelf en de rest van je team vraagt om te vertellen hoe ze zich op dat moment voelen of in de situatie staan. Het belangrijkste aan een check is om even stil te staan, de tijd te nemen, en de juiste vragen te stellen.

Waarvoor gebruik je checks?

  • Bewaking van de gemoedstoestand van teamleden.
  • Het scheppen van duidelijkheid.
  • Duidelijke voortzetting en afronding van activiteiten.


Checks kun je ieder moment inzetten. Het gaat erom dat jij jezelf de context geeft om mee te sturen en te leren wat je team nodig heeft. Bijvoorbeeld wanneer ‘s ochtends iedereen komt binnenlopen. Als je aan het begin van de dag goed let op hoe iedereen binnenkomt, dan merk je misschien dat niet iedereen lekker in zijn vel zit. Dan moet je daar aandacht aan besteden. Een check — in dit geval een check-in — kan op zo’n moment wonderen doen om het ijs te breken en als leider te leren waar je het verschil kan maken.

Zeker als je samen moet werken kunnen checks helpen om effectief aan de slag te gaan. Zo is het handig om altijd een check-in aan het begin te doen, zodat je weet hoe iedereen zich voelt en/of de plannen duidelijk zijn. En altijd weer aan het eind natuurlijk - zodat je kan leren wat er beter kan en te zorgen dat de volgende stap duidelijk is - om af te sluiten

Wat is een goede check-vraag?

De vraag die je aan je team stelt maakt het verschil. Als leider wil je graag input van iedereen. Daarom stellen we iedereen dezelfde vraag en nemen we de tijd om te luisteren (zonder er op te reageren).

Om effectief te blijven moeten we toch zorgvuldig omgaan met deze tijd. Door een kader te stellen aan het antwoord kunnen we de tijd beheren. Als je gewoon de energie wil peilen dan neem je wat minder tijd, als je echt naar mensen hun perspectief op zoek bent geef je ze meer ruimte. Je kunt een kader stellen aan je vraag door je vraag te beginnen met..

  • “Beschrijf in één woord…”
  • “Beschrijf in twee woorden…”
  • “Beschrijf in één zin…”
  • “Denk aan drie dingen...”
  • “Neem zoveel tijd als je wilt om te vertellen…”


Daarna moet natuurlijk een vraag komen. Deze is totaal afhankelijk van het moment. Waar wil je een beeld van hebben? Observeer je team voor je check en denk goed na over wat je wil leren. Een goede vraag levert waardevolle antwoorden op. Bovendien zorgt het ervoor dat je niet zomaar een vraag stelt, of een vraag stelt die vervreemdend is voor je team.

  • “...wat jij wil toevoegen aan deze groep?” (Aan het begin)
  • “…wat werken in deze groep voor jou betekent?” (Aan het begin)
  • “…wat jouw visie is voor deze groep?” (Aan het begin)
  • “…hoe jij je voelt?” (Tussendoor)
  • “…waar je enthousiast over bent?” (Tussendoor)
  • “…waar jij je zorgen over maakt?” (Tussendoor)
  • “…hoe werken in dit team voelt?” (Tussendoor)
  • “…hoe je de groep ziet?” (Tussendoor)
  • “…wat je beste en slechtste moment was?” (Aan het eind)
  • “…welk inzicht je mee neemt?” (Aan het eind)
  • “…wat je hierna anders gaat doen?” (Aan het eind)
  • “…wat je graag wil delen met de groep?” (Aan het eind)
  • “…waar de focus voor het vervolg moet liggen?” (Aan het eind)


De bovenstaande vragen zijn zeer concreet en daardoor makkelijk uit te voeren, maar probeer ook eens op een creatieve manier andere vragen te bedenken. Zoals “Als welke emoticon voel jij je vandaag?”of “Welk dier wil jij zijn vandaag?” Ook dit soort vragen kunnen een goede energie en veel inzichten opleveren. Stel; je hebt als team net een serieuze discussie achter de rug. Op dat moment iedereen vragen om zichzelf met een politicus te vergelijken kan verrassende effecten hebben. Zo helpt het je team om met humor te reflecteren op hun eigen houding tijdens de discussie.

“Als ik heel eerlijk ben, dan gedroeg ik mij net een beetje als Trump. Ik luisterde totaal niet naar jouw argumenten.”

Checks kunnen gouden inzichten opleveren die samenwerken makkelijker en effectiever kunnen maken. Door iedereen even aan het woord te laten verschaf je jezelf context als leider. Zo weet je waar je team ondersteuning nodig heeft en waar je op bij kan sturen. Het mooiste aan checks is dat je even de tijd neemt voor elkaar, want aandacht is het mooiste wat je een mens kan geven.

 — Bram van Houten, van Op Scherp



Als aanvulling op dit artikel, zal volgende maand mijn artikel gaan over het scheppen van duidelijkheid aan het begin van een sessie of meeting door gebruik te maken van IDOARRT. Het is simpel en het werkt perfect. Meer weten over checks? Mail mij via bram@opscherp.com